Ο ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΛΙΜΠΑΧ ΝΙΚΗΤΗΣ ΤΟΥ ΤΟΥΡΝΟΥΑ

Ο Γερμανός (παγκόσμιος πρωταθλητής Νέων 2005) Νίκολας Λίμπαχ κέρδισε το Grand Prix «Ακρόπολις 2008» για το Παγκόσμιο Κύπελλο Σπάθης Ανδρών. Στον τελικό της διοργάνωσης στο ΟΑΚΑ ο 23χρονος Λίμπαχ νίκησε τον Γάλλο (παγκόσμιο πρωταθλητή 2006 με τα ομαδικά) Νίκολας Λοπέζ με 15-13 και φεύγει έτσι θριαμβευτής από την Αθήνα για 3η φορά τα 4 τελευταία χρόνια (!)

Η θέση του Λίμπαχ στην παγκόσμια κατάταξη (Νο 5) του έδωσε το δικαίωμα να αγωνιστεί απευθείας στους «64» της διοργάνωσης. Στη διαδρομή του μέχρι τον τελικό απέκλεισε τον Λευκορώσο Ρομάνοβιτς (15-5), τον Ούγγρο Νάγκι (15-10), τον Γάλλο Σανσόν (15-11), τον Ιταλό Λακομέτι (15-12) και στα ημιτελικά τον Κινέζο Γουάνγκ (15-8). Ο Γουάνγκ και ο Ούγγρος Νέμτσικ (ηττημένος του άλλου ημιτελικού από τον Γάλλο Λοπέζ (15-9) κατέκτησαν το χάλκινο μετάλλιο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η φετινή διοργάνωση επιφύλαξε σημαντικές εκπλήξεις καθώς και οι 4 πρώτοι σπαθίστες της παγκόσμιας κατάταξης έμειναν έξω από τα μετάλλια. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Ρώσος Γιακιμένκο / Νο 3 στον κόσμο έμεινε έξω από τους «16», ο συμπατριώτης του Ποζνιάκοβ / Νο 1 στον κόσμο και ο (χρυσός Ολυμπιονίκης της Αθήνας) Μοντάνο έμειναν έξω από τα προημιτελικά, ενώ ο Ρουμάνος (χρυσός Ολυμπιονίκης του Σίδνεϋ) Καβάλιου ηττήθηκε για την 4άδα.

Από ελληνικής πλευράς η εμφάνιση που κάναμε ήταν στα μέτρα των δυνατοτήτων των νεαρών αθλητών μας, οι οποίοι υστερούν σαφέστατα σε εμπειρίες. Ψηλότερα στη γενική κατάταξη (μεταξύ 127 αθλητών από 25 χώρες) βρέθηκαν οι Ιάσων Αθανασιάδης (83ος), Φωκάς Μιχαηλίδης (94ος), Γιάννης Σαρρής (97ος) και Γιώργος Τσουρούτας (99ος).

ΛΥΓΙΣΑΝ ΟΙ ΝΕΟΙ ΜΑΣ ΑΠΟ ΑΠΕΙΡΙΑ

Ο ενθουσιασμός των σπαθιών μας αποδείχθηκε μικρό ανταγωνιστικό εφόδιο απέναντι στην εμπειρία που απαιτούσε το Grand Prix «Ακρόπολις 2008» για το Παγκόσμιο Κύπελλο σπάθης Ανδρών. Πράγμα, άλλωστε, φυσιολογικό και αναμενόμενο, από τη στιγμή που η ελληνική εκπροσώπηση αντιπροσωπεύει τη νεανικότερη ομάδα των αγώνων.

Ατυχώς, δηλαδή, την 1η ημέρα της διοργάνωσης στο ΟΑΚΑ, κανένας από τους 7 αθλητές μας δεν κατάφερε να περάσει στη φάση των αγώνων «νοκ αουτ». Τέσσερις μονάχα (Γιάννης Σαρρής, Φωκάς Μιχαηλίδης, Γιώργος Τσουρούτας, Ιάσονας Αθανασιάδης) σημείωσαν από μία νίκη στο προκριματικό γκρουπ που μετείχαν, ενώ οι άλλοι 3 (Βαγγέλης Σαρρής, Αιμίλιος Κακλαμάνος, Δημήτρης Καφαταρίδης) αρκέστηκαν μόνο να πάρουν από τους αντιπάλους τους κάποια χτυπήματα.

Η ελληνική εμφάνιση δεν ξάφνιασε τον ομοσπονδιακό προπονητή μας Γκαμπριέλ Ντούτσια . O Ρουμάνος τεχνικός είναι σταθερός στις απόψεις του ότι «για τέτοιο επίπεδο αγώνων απαιτούνται πολλά χρόνια δουλειάς και εμπειριών».Έφερε, μάλιστα, ως παράδειγμα, τον συμπατριώτη του Ντολνιτσιάνου (Νο 1 στον κόσμο στους Νέους), δεν έκανε ούτε μία νίκη. Πιστεύει, ωστόσο, ότι σε κάποιες περιπτώσεις είχαμε ευκαιρία να πετύχουμε κάτι παραπάνω.

Ο νομαδικός χρυσός κόσμος των Σκυθών

Οι Σκύθες, σε αντίθεση προς τους Χετταίους που βυθίστηκαν στην αφάνεια, είχαν αναγνωριστεί από την αρχαιότητα και διεσώθησαν από τη λήθη. Μνημονεύονται ήδη από τον 7ο π.Χ. αι. και συναντώνται αρκετά συχνά στους αρχαίους συγγραφείς. Ανάμεσά τους, εξέχουσα θέση ως μαρτυρία κρατάει ο Ηρόδοτος. Eχει αφιερώσει στους Σκύθες ένα ολόκληρο βιβλίο. Πρόκειται για το τέταρτο στη σειρά από το εννεάτομο συνολικά ιστορικό του έργο. Eτσι, ο πιο διάσημος ταξιδευτής και ιστορικός του αρχαίου κόσμου πρόσφερε στους μεταγενέστερους μια ανεκτίμητη πηγή πληροφοριών. Eπισκέφθηκε τη χώρα τους γύρω στα μέσα του 5ου αι. π.Χ. και ως προς την αξιοπιστία του για τη σκυθική τότε κοινωνία παραμένει έγκυρος μέχρι σήμερα. Εξάλλου, σε κάθε νέα σκυθική ανακάλυψη η σύγχρονη αρχαιολογική έρευνα προστρέχει για έλεγχο και εξακρίβωση σε όσα εκείνος κατέθεσε λεπτομερώς στην εποχή του.

Σε διαρκή μετακίνηση

Κύριο χαρακτηριστικό στους Σκύθες, το οποίο κάνει εντύπωση και στον αλικαρνασσέα ιστορικό, είναι ο νομαδισμός. Οργανωμένοι σε μικρές κοινότητες οι σκυθικοί πληθυσμοί, ζούσαν συνεχώς μετακινούμενοι σε μια τεράστια έκταση που εξαπλώνεται από τις στέπες της Ευρώπης ώς τα δάση της Σιβηρίας. Οι μετακινήσεις τους στις αχανείς αυτές περιοχές είναι λογικό να καθιστά το ρόλο του ιππέα και των αλόγων κυρίαρχο. Αυτός ο ρόλος αντανακλάται και καθίσταται σήμερα προφανής μέσα από τα σκυθικά χειροτεχνήματα. Στα αντικείμενα αυτά – σημειώνει στο προλογικό σημείωμα του τόμου ο Αντόνιο Ινβερνίτσι – αναγνωρίζουμε τοπικά χαρακτηριστικά των εκφραστικών μέσων που διατηρούσαν ενωμένη την κοινωνία αυτή από το ένα της άκρο στο άλλο. Η καλλιτεχνική εκτέλεση είναι σίγουρα έργο Ελλήνων καλλιτεχνών, που δούλευαν στις αποικίες της Μαύρης Θάλασσας, με δικό τους ύφος ελληνικά εικονογραφικά θέματα. Ωστόσο, η ερμηνεία των θεμάτων αυτών αντανακλά τις αντιλήψεις των πλουσίων εντολοδόχων της ενδοχώρας των στεπών. Αυτή είναι μια πρώτη αλλά εκπληκτική μαρτυρία για την ελληνική τέχνη στην υπηρεσία ξένων πολιτισμών. Παρ’ όλα αυτά, στην τέχνη των πολιτισμών αυτών, η ελληνική επιρροή φαίνεται να μην αγγίζει τις δημιουργίες θηριομορφικής τέχνης, η οποία χαρακτηρίζει έντονα τις στέπες ολόκληρης της Ασίας, όπου η φαντασία εκφράζεται με την εθνική σημειολογία των νομαδικών λαών.

Οι ευρασιατικές νομάδες – εξηγεί η αρχαιολόγος Βερονίκ Σιλτζ, η οποία με την παρούσα έκδοση παρουσιάζει υποδειγματικά και έγκυρα τη σκυθική τέχνη από τον 8ο ώς τον 1ο π.Χ. αι. – αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της πολιτισμικής ιστορίας της Ευρώπης, και η τέχνη που δημιούργησαν σε αυτήν την απέραντη ζώνη των στεπών, η οποία, από την Ασία ώς την Ευρώπη, λειτουργεί ως τεράστιος συνδετικός κρίκος μεταξύ δύο ηπείρων, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στις καλλιτεχνικές φόρμες που ακολούθησαν και στην επεξεργασία τους. Κυρίως για τη Δύση, η τέχνη των νομαδικών φύλων αποτέλεσε, σε σύγκριση με την υπερβολικά ανθρωποκεντρική τέχνη της κλασικής αρχαιότητας, το απαραίτητο αντίβαρο, λειτουργώντας ως αντίποδας, με μια εναλλακτική αισθητική λύση. Στις εικόνες των θεών, των ηρώων και των ανθρώπων, αντιπαρατίθεται ένα πλούσιο θεματολόγιο ζώων που τεντώνονται ή τυλίγονται, ακολουθώντας το σχήμα του αντικειμένου πάνω στο οποίο αποτυπώνονται. Η τέχνη αυτή τροφοδότησε και επηρέασε αισθητικά την εικονογραφία, όχι μόνο της μεσαιωνικής Δύσης, αλλά και εκείνη της Κίνας.

Γοητεία και μαγεία

Η τέχνη των αρχαίων νομάδων – παρατηρεί η Σιλτζ – μπορεί σήμερα να έχει βρει τη θέση που της αναλογεί στην ιστορία των τεχνών, παρέμεινε, όμως, για πολύ καιρό άγνωστη. Η αρχή έγινε από τον Πέτρο Α’ τον Μέγα ο οποίος θεωρούσε τη συλλογή του με το χρυσό της Σιβηρίας το κόσμημα της αίθουσας με τα σπάνια αντικείμενα. Στη συνέχεια, στη Ρωσική Αυτοκρατορία και στην υπόλοιπη Ευρώπη «γεννήθηκε» η αρχαιολογία, οι επιστήμονες έκαναν ανασκαφές και δημοσίευσαν λεπτομερώς τα αποτελέσματα των ερευνών τους. Στις έρευνες και στις μελέτες αυτές συντέλεσαν τόσο η γοητεία που ασκούσε ο χρυσός και η μαγεία των παράξενων μορφών της σκυθικής τέχνης, όσο και η επιθυμία να συσχετιστούν τα ευρήματα με τα ήδη υπάρχοντα στοιχεία, για καθαρά επιστημονικούς λόγους. Eτσι αρχίζει να ξετυλίγεται «ο μίτος της Αριάδνης». Ωστόσο, είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι, για να αποκτήσει η σκυθική τέχνη αυτονομία, χρειάστηκε να περιμένουμε μέχρι το 1830. Τότε ήρθε στο φως, με τα αγγεία του Κουλ Ομπά, η πρώτη εικόνα των Σκυθών, μια εικόνα που, σε γενικές γραμμές, μελετήθηκε με βάση την ελληνική τεχνοτροπία.

Στην πραγματικότητα, βέβαια, όπως συμβαίνει συχνά, το δρόμο άνοιξαν μάλλον οι καλλιτέχνες παρά οι ερευνητές. Οι ζωγράφοι και οι γλύπτες των αρχών του 20ού αι., οι κυβιστές, ανακάλυψαν τις αποκαλούμενες «πρωτόγονες» τέχνες. Ερχόμενες στο προσκήνιο αποκατέστησαν τον πρωτογονισμό ως σύγχρονη αξία και οδήγησαν στην αλλαγή των σχετικών αντιλήψεων. Eτσι, συγχρόνως με τις άλλες πρωτόγονες τέχνες, εκτιμήθηκε και η τέχνη των στεπών όπως της αξίζει και όπως ορίζει η αδιαμφισβήτητη πρωτοτυπία της.

Eκτοτε, μια σειρά σημαντικών αρχαιολογικών ανακαλύψεων, ιδίως τις τελευταίες δεκαετίες, επιβεβαίωσαν ότι η κεντρική Ασία έπαιξε καθοριστικό ρόλο στις απαρχές της ιστορίας και της τέχνης των στεπών.

Η παρούσα έκδοση αποτελεί μια απόδειξη ότι τα τελευταία χρόνια η τέχνη των νομάδων προσπαθεί να εδραιώσει τη θέση που της αρμόζει πλάι στις «μεγάλες» αρχαίες τέχνες που αναπτύχθηκαν από λαούς μόνιμης εγκατάστασης. Απόδειξη είναι η πληθώρα εκθέσεων που, κυρίως στην Ιταλία, επέτρεψαν στο ευρύ κοινό να γνωρίσει και να θαυμάσει τα αριστουργήματα της τέχνης αυτής.

Υπάρχει και ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο: στην Ιταλία και στη Γαλλία, η τέχνη των στεπών και η ιστορία των νομάδων γίνονται όλο και συχνότερα αντικείμενο διδασκαλίας σε πανεπιστημιακό επίπεδο και εμφανίζονται στο πρόγραμμα σπουδών δίπλα στην παραδοσιακή ομάδα «Ανατολή, Ελλάδα και Ρώμη».

Πηγή ‘Καθημερινή’

Η Πόλη του Φωτός και το υπόγειο σκοτάδι

Ο κόσμος ανεβοκατεβαίνει βιαστικά τις σκάλες του σταθμού Ντενφέρ-Ροσερό, σχεδόν στο τέρμα της Γραμμής 4 του παρισινού μετρό. Εκεί, στη συμβολή επτά λεωφόρων, βρίσκεται η μικρή πλατεία, που έχει το ίδιο όνομα με τον σταθμό του μετρό. Μια μακριά ουρά περιμένει έξω από μια κλειστή πράσινη πόρτα. Η πόρτα ανοίγει στις 14.00 και θα μείνει ανοιχτή για μόλις δύο ώρες. Η κομψή μεταλλική πινακίδα πάνω στην πράσινη πόρτα το γράφει διακριτικά: «Catacombes de Ρaris».

Ελάχιστοι γνωρίζουν το περίφημο Υπόγειο Παρίσι – τουλάχιστον κάτι περισσότερο από αυτά που αναφέρονται στα μυθιστορήματα του Ιουλίου Βερν και του Βικτόρ Ουγκό. Το Υπόγειο Παρίσι είναι κάτι ευρύτερο από τις περίφημες κατακόμβες. Η ιστορία των τελευταίων αποτελεί μόνο ένα μικρό μέρος της όλης ιστορίας. Ομως ελάχιστοι γνωρίζουν ότι ο Ουγκό πήρε τις «πληροφορίες» του από τον φίλο του Μπρινεσό, ο οποίος ήταν ο σημαντικότερος εξερευνητής των υπόγειων κόσμων του Παρισιού τον 19ο αιώνα.

Οι θρυλικές υπόγειες στοές της Αθήνας θα μπορούσαν να χωρέσουν σε μια μικρή γωνίτσα του υπόγειου λαβύρινθου των παρισινών υπονόμων. Κάθε παρισινός δρόμος έχει και την υπόγεια στοά του, το κατοπτρικό είδωλό του στον υποχθόνιο κόσμο. Οι φαρδιές λεωφόροι έχουν από δύο στοές. Περισσότερα από 2.000 χιλιόμετρα (!) υπόγειων τούνελ με ύψος από 1,80 μέχρι 5 μέτρα αυλακώνουν το υπέδαφος αποτελώντας ένα απόκοσμο αντίγραφο του λαβύρινθου των δρόμων στην επιφάνεια… Πώς μπορεί να κατέβει κανείς σε αυτό τον υπόγειο κόσμο; Μα μέσα από μία από τις 26.000 στρογγυλές καταπακτές, που βρίσκονται διεσπαρμένες σε όλο το Παρίσι.

Ορυχεία ασβεστόλιθου και γύψου λειτουργούσαν και στις δύο πλευρές του Σηκουάνα ήδη από την εποχή των Ρωμαίων, όταν το Παρίσι δεν ήταν παρά ένα μικρό χωριό ονόματι Λουτέτσια. Αιώνες αργότερα υπάρχουν γύρω στα 270 χλμ. υπόγειων σηράγγων. Οι κατακόμβες δημιουργήθηκαν τον 18ο αιώνα, όταν το Παρίσι άρχισε να επεκτείνεται σημαντικά.

Την εποχή εκείνη οι κανόνες υγιεινής ήταν ουσιαστικά ανύπαρκτοι. Η σταδιακή αστικοποίηση δημιουργούσε ανάγκη για ζωτικό χώρο και δεν υπήρχε χώρος για νεκροταφεία. Ο αυξανόμενος πληθυσμός μεταφραζόταν και σε αυξημένους θανάτους. Οι παλιοί τάφοι αδειάζονταν γρήγορα για να δημιουργηθεί χώρος και λείψανα αποθηκεύονταν σε ειδικά οστεοφυλάκια. Ηδη από τον 16ο αιώνα οι περίοικοι τέτοιων περιοχών παραπονιούνται για την απίστευτη μπόχα. Ωστόσο, πρέπει να φτάσουμε στον 18ο αιώνα, για να γίνουν ενέργειες επίλυσης του προβλήματος. Το υπουργείο Ορυχείων εντοπίζει μια κατάλληλη τοποθεσία για την τοποθέτηση των λειψάνων: οι υπόγειες στοές των αρχαίων ορυχείων. Μετά τον απαραίτητο καθαγιασμό του χώρου, στις 7 Απριλίου 1786, αρχίζει η μεταφορά των λειψάνων. Η μεταφορά γίνεται πάντα το ηλιοβασίλεμα και ολοκληρώνεται τον Ιανουάριο του 1788. Τις επόμενες δεκαετίες και όσο ο πληθυσμός αυξάνεται, σκελετοί από άλλα νεκροταφεία «μετακομίζουν» σωρηδόν στις υπόγειες στοές.

Ενα πρόσκαιρο μουσείο στήνεται στον υπόγειο χώρο των κατακομβών γύρω στο 1810. Περιέχει ταφόπετρες, σταυρούς και επιγραφές, που είχαν παρθεί από τα εκκενωμένα νεκροταφεία και παρέμεναν στα αζήτητα. Η είσοδος των επισκεπτών μεταφέρεται από την οδό των Κατακομβών (σήμερα οδός Νταρό) στη σημερινή της θέση, στην πλατεία Ντενφέρ-Ροσερό.

Την ίδια χρονιά σταματούν οριστικά και οι εργασίες εξόρυξης πετρωμάτων στις υπόγειες στοές. Ομως τα ορυχεία της περιοχής Μονρούζ, πάνω από τις κατακόμβες, συνεχίζουν να λειτουργούν. Οι εργάτες που δουλεύουν σε αυτά, γίνονται πασίγνωστοι για την τάση τους να συμμετέχουν ενεργά σε ταραχές. Ανθρωποι του υποχθόνιου κόσμου, που απειλούν με ανατροπή την καθεστηκυία τάξη της επιφάνειας… Ενδιαφέρουσα σημειολογική μεταφορά. Και όντως, στους υπόγειους κόσμους του Παρισιού έχουν γίνει πραγματικές μάχες, με αντικείμενο τον έλεγχο του πάνω κόσμου.

Στη διάρκεια της Παρισινής Κομμούνας, τον Μάιο του 1871, αιματηρές συγκρούσεις διεξήχθησαν στις υπόγειες στοές. Εναν αιώνα αργότερα, στη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου, η γαλλική αντίσταση και οι γερμανικές δυνάμεις κάνουν χρήση των σηράγγων -για διαφορετικούς λόγους ο καθένας. Κατά την υποχώρηση των ναζί, ο Χίτλερ είχε σκεφτεί να πλημμυρίσει τις υπόγειες στοές του Παρισιού με καύσιμα και να προκαλέσει έτσι ένα άνευ προηγουμένου ολοκαύτωμα. Ευτυχώς, το τερατώδες σχέδιό του δεν πραγματοποιήθηκε.

Από τη δεκαετία του 1970, όμως, μια διαφορετική ομάδα ανθρώπων αρχίζει να περιπλανιέται στις υπόγειες στοές. Μικρές ομάδες τολμηρών ερευνητών εξερευνούν τα σε πολλά σημεία αχαρτογράφητα τούνελ. Οι όροι kataphiles ή katas υιοθετούνται για να περιγράψουν αυτούς τους «αστικούς εξερευνητές» και τα επόμενα χρόνια οι «κατάφιλοι» οργανώνονται σε ομάδες, διοργανώνουν συγκεντρώσεις και ανταλλάσσουν ιστορίες και πληροφορίες. Η αστυνομία ξέρει πως δεν μπορεί να ελέγξει τις απειράριθμες εισόδους στα τούνελ και περιορίζεται στο να μοιράζει πρόστιμα σε όσους είναι αρκετά απρόσεκτοι για να συλληφθούν. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, υπάρχουν περίπου 300 «κατάφιλοι» στο σημερινό Παρίσι. Επίσημα τουλάχιστον…

Πριν από τον Μεσαίωνα οι Παριζιάνοι προμηθεύονταν το πόσιμο νερό τους από τον Σηκουάνα. Μέχρι το τέλος του 12ου αιώνα, δέκα χιλιόμετρα πρωτόγονων αγωγών χρησίμευαν για την αποχέτευση των λυμάτων 70.000 ανθρώπων. Βαθμιαία οι δρόμοι στρώθηκαν, οι υπόνομοι έγιναν υπόγειοι και το δίκτυο άρχισε να επεκτείνεται. Από το 1805 έως το 1817 ο μηχανικός Μπρινεσό εξερευνά τους ανεξερεύνητους υπονόμους του Παρισιού, με την ελπίδα να τους αναμορφώσει. Υπάρχουν και άλλες διασυνδέσεις στα παρασκήνια, όπως π.χ. με την πολιτική.

Η αναμόρφωση του ρυπαρού και σκοτεινού υπόγειου κόσμου αφορά «την εξυγίανση του ηθικού εκφυλισμού και της πολιτικής αναταραχής», όπως λέει ο Βικτόρ Ουγκό. Ο Ουγκό θα βάλει τον Μπρινεσό -που ήταν φίλος του- να περιπλανηθεί στους υπονόμους του Παρισιού ως εξερευνητής. Από πολιτική άποψη ο υπόνομος ήταν επικίνδυνος τόπος: ήταν το μη εποπτευόμενο, ανεξερεύνητο μέρος που φιλοξενούσε τους εχθρούς του κράτους και της τάξης.

Το 1826 οι υπόνομοι βρίσκονται σε άθλια κατάσταση και συντηρούνται μόνο από μια ομάδα 24 ατόμων που εργάζονται σε συνθήκες που μπορούν λίαν επιεικώς να χαρακτηριστούν άθλιες. Το 1832 μια επιδημία χολέρας, νόσου που μεταδίδεται κατεξοχήν με μολυσμένο νερό, σκότωσε 20.000 Παριζιάνους. Ξεσπούν λαϊκές εξεγέρσεις με στόχο τους πλούσιους, τους γιατρούς και το κράτος. Οι υπόνομοι έπρεπε να εξερευνηθούν και να επισκευαστούν. Το 1840 το δίκτυο έχει στοές μήκους 96 χιλιομέτρων. Ομως η μεγάλη επανάσταση θα έρθει μετά το 1850, όταν ο περίφημος βαρόνος Οσμάν και ο μηχανικός Μπελγκράν σχεδιάζουν και κατασκευάζουν ένα υπόγειο δίκτυο αγωγών, που συνεχώς επεκτείνεται. Το 1860 το Παρίσι έχει ένα εκατομμύριο κατοίκους και 600 χλμ. υπονόμων. Στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο η γαλλική αντίσταση κινείται κυριολεκτικά… υπόγεια, μπαινοβγαίνοντας από τις πολυάριθμες καταπακτές κάτω από τα μάτια των Γερμανών.

Σε μια εποχή που οι κανόνες της υγιεινής ήταν άγνωστοι, όταν άδειαζαν τα δοχεία νυκτός από τα παράθυρα ακόμη και στις Βερσαλλίες, γιατί είχε δοθεί τόση έμφαση σε τεράστιους αγωγούς υπονόμων; Βεβαίως η Βιομηχανική Επανάσταση, η αλλαγή στα κοινωνικά ήθη, οι πολιτικές ζυμώσεις και οι ανακαλύψεις της Ιατρικής οδήγησαν στην κατασκευή ενός αποτελεσματικού δικτύου υπονόμων. Ομως, κατά έναν περίεργο τρόπο, η αποχέτευση των λυμάτων δεν φαίνεται να ήταν η αποκλειστική λειτουργία του συστήματος των υπόγειων στοών. Επειτα από δεκαετίες κατασκευής και εξυγίανσης (κυριολεκτικής και μεταφορικής), οι υπόνομοι μεταβλήθηκαν από αντικείμενο φόβου και απέχθειας σε θαυμαστές τεχνολογικές κατασκευές.

Οι Παριζιάνοι του 19ου αιώνα άρχισαν να κατεβαίνουν στους υπονόμους, για να θαυμάσουν τη βικτοριανή τεχνολογία, που νικούσε τη δεισιδαιμονία, τη βρωμιά και το σκοτάδι. Η πρώτη τουριστική διαδρομή εγκαινιάστηκε το 1867. Εργάτες ντυμένοι -συμβολικά- στα λευκά έσερναν μικρές πολυτελείς βαρκούλες με τους κυρίους με τα ημίψηλα και τις κυρίες με τα κρινολίνα στις καλοφωτισμένες υπόγειες διαδρομές. Οι φωτογραφίες της εποχής τραβηγμένες από τον Φελίξ Ναντάρ απεικονίζουν όσο χιλιάδες λέξεις τη μανία του 19ου αιώνα με αυτά τα νέα περιβάλλοντα, που είχαν εξορκιστεί και εξυγιανθεί για να γίνουν ανθρώπινα, κατανοητά, καλοφωτισμένα.

Ποια μαζική «φρενίτιδα» ώθησε όλες τις μεγάλες μητροπόλεις του 19ου αιώνα να κατασκευάσουν δαιδαλώδη μετρό, σε μια εποχή που τα μοναδικά οχήματα ήταν κάρα που έσερναν άλογα και το μποτιλιάρισμα των αυτοκινήτων ανήκε στον χώρο της επιστημονικής φαντασίας; Είναι η ίδια μαζική τάση, το ίδιο υπόγειο ρεύμα που αύξησε κατακόρυφα το ενδιαφέρον για τις κατακόμβες. Το ίδιο ρεύμα που έκανε τους μηχανικούς του 19ου αιώνα να ανοίξουν εκατοντάδες χιλιόμετρα σηράγγων και να δημιουργήσουν τον λαβύρινθο των υπονόμων. Το Παρίσι της επιφάνειας ονομάζεται Πόλη του Φωτός. Ομως ο πολυδαίδαλος υπόγειος κόσμος του είναι τόσο σκοτεινός. Μας το θυμίζει κάθε φορά που αναβλύζει από τα υπόγεια -μεταφορικά και μη.

Πηγή ‘Εθνος’

Φανταστικός…ήρωας ο Τσόρτσιλ για τους Βρετανούς

Οι Βρετανοί, στη μεγάλη τους πλειοψηφία, πιστεύουν ότι ο Σέρλοκ Χολμς υπήρξε πραγματικά, όχι όμως και ο Ουίνστον Τσόρτσιλ που, για έναν στους τέσσερις, ήταν… φανταστικό πρόσωπο, σύμφωνα με μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμού του τηλεοπτικού καναλιού UKTV Gold.

Για περισότερα πιέστε εδώ