Δενδρίτες μοναχοί

Ο όσιος Δαβίδ ο εν Θεσσαλονίκη (5ος – 6ος αιών).

«Οι δενδρίται, οι του ξύλου της ζωής εκρέμοντες, οι ανθούντες εν αρεταίς, οι καλοί καρποί του πνεύματος».

Οι Μοναχοί και οι ασκητές της Ορθοδοξίας διαβιούσαν και διαβιούν, ως γνωστόν, σε μοναστήρια, σκήτες και καλύβες, που βρίσκονται σε τοποθεσίες ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Αρκετοί απ’ αυτούς παλαιότερα, στα χρόνια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, οι λεγόμενοι Δενδρίτες όσιοι, έστηναν τις καλύβες τους επάνω σε δέντρα κι εκεί ασκήτευαν επί αρκετά χρόνια, προσευχόμενοι αδιάκοπα στο Θεό και διδάσκοντας τον πιστό λαό της περιοχής. Ο σημαντικότερος απ’ τους εν λόγω δενδρίτες ασκητές ήταν ο όσιος Δαβίδ ο εν Θεσσαλονίκη, που έζησε στην εποχή του Ιουστινιανού (5ος – 6ος αιών). Ο όσιος αυτός ασκήτεψε επί τρία χρόνια επάνω σε ένα δένδρο αμυγδαλιάς, στα περίχωρα της Θεσσαλονίκης. Ο Συναξαριστής αναφέρει τα εξής για τη θαυμαστή ζωή και δράση του:

«Ο όσιος Δαβίδ ήταν από τη Θεσσαλονίκη και έζησε στα χρόνια του αυτοκράτορα Ιουστινιανού (527 – 565).Η ζωή του ήταν μια συνεχής φιλανθρωπία και εργασία για την πίστη του Χριστού. .Όταν ήλθε η κατάλληλη ώρα, ο Δαβίδ μοίρασε τα υπάρχοντά του στους φτωχούς και έγινε αναχωρητής. Για τρία ολόκληρα χρόνια κατοικούσε επάνω σ’ ένα δένδρο αμυγδαλιάς. εκεί, με τα λιοπύρια του καλοκαιριού και τις παγωνιές του χειμώνα, δουλαγωγούσε το σώμα του με άσκηση στην εγκράτεια και με προσευχή, απαγγέλλοντας τους παρακάτω στίχους του προφητάνακτος ομωνύμου του Δαβίδ:

«Ωμοιώθην πελεκάνι ερημικώ,

εγενήθην ωσεί νυκτικόραξ εν οικοπέδω,

ηγρύπνησα και εγενόμην ως στρουθίον μονάζον επί δώματος».

(Δηλαδή: Έγινα όμοιος με πελεκάνο, που περνά τις μέρες του στην έρημο.

Κατάντησα σαν κλαυσοπούλι που κράζει κλαψιάρικα τη νύκτα σε ερειπωμένο

σπίτι.

Παρέμεινα άυπνος και έγινα σαν στρουθίο που έχασε το σύντροφό του και μένει μόνο στο ύψος της στέγης).

Πράγματι, ο όσιος Δαβίδ με την αυστηρή άσκηση κατάφερε να υποτάξει σε μεγάλο βαθμό τα πάθη της σάρκας και να γίνει ένας ένσαρκος άγγελος, γι’ αυτό και οι Θεσσαλονικείς τον επέλεξαν και τον έστειλαν ως αντιπρόσωπό τους στον αυτοκράτορα Ιουστινιανό, για να ζητήσει έναν άξιο Έπαρχο για την πόλη τους. Ο όσιος Δαβίδ, κατά την επιστροφή του απ’ την Κωνσταντινούπολη στη Θεσσαλονίκη, παρέδωσε το πνεύμα του στον Κύριο, επάνω στο πλοίο που τον μετέφερε. Ήταν το έτος 540 μ. Χ.».

Ακολούθως παρουσιάζεται το Απολυτίκιο του οσίου Δαβίδ:

Απολυτίκιον.
Ήχος δ΄. Ταχύ προκατάλαβε.

Ως φοίνιξ εξήνθησας, των αρετών τους καρπούς,

ασκήσας ως άσαρκος, αμυγδαλής εν φυτώ, Δαβίδ Πάτερ Όσιε.

Όθεν Θεσσαλονίκη, τοις οσίοις σου πόνοις,

χάριν παρά Κυρίου, δαψιλή καρπουμένη,

γεραίρει ως μεσίτην σε, θερμόν προς τον Κύριον.

Σημείωση: Τοιχογραφία του οσίου Δαβίδ του εν Θεσσαλονίκη, που χρονολογείται στον 12ο αιώνα, υπάρχει στο Βυζαντινό ναό των Αγίων Αναργύρων Καστοριάς.

Πηγή ‘Κέντρο Περιβάλλοντος Γέρμα Καστοριάς’